Özel Hastanelerin Almış Oldukları Hukuka Aykırı Ücretlerin İadesi

Pazartesi, Kasım 23, 2020, 20:28

Malumunuz üzere, sağlık denince akıl baştan gidiyor ve elimizden ne geliyorsa yapmaya çalışıyoruz. Bu süreçte daha iyi bir hizmet almak adına gitmiş olduğumuz hastaneler ise hastaların bu zayıflığını kullanarak kanuna aykırı şekilde SGK’nın belirtmiş olduğu bedellerin çok üzerinde fiyatlara muayene, testler ve ameliyatlar yapmakta. Peki ödemiş olduğumuz bu bedelleri iade almanın bir yolu var mı?

Hastaneler karşısında hastalar hizmet alan olarak tüketici sıfatındadır. Tüketici olarak kanuna aykırı olarak tarafımızdan tahsil edilen ücretlerin iadesi için bedeline bağlı olarak ilçe/il tüketici hakem heyeti ya da mahkemeye başvurma imkanımız vardır.

Hastalardan alınan ücretin fazla olup olmadığını ne şekilde anlarız, neye göre iade isteriz? Hastanelerin ilave ücret alması 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73. Maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir.

MADDE 73- (Değişik: 17/4/2008-5754/45 md.) Bu Kanuna göre sağlık hizmetleri, Kurum ile yurt içindeki veya yurt dışındaki sağlık hizmeti sunucuları arasında yapılan sözleşmeler yoluyla ve/veya bu Kanun hükümlerine uygun olarak genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti giderlerinin ödenmesi suretiyle sağlanır. Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları dışındaki vakıf üniversiteleri dahil sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularınca, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca belirlenen sağlık hizmetleri bedeline ek olarak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerden sağlık hizmeti sunucularının giderleri ve ürettikleri sağlık hizmetlerinin maliyetleri, yapılan sübvansiyonlar gibi kriterler dikkate alınarak bu bedellerin iki katına kadar alınabilecek ilave ücretin tavanını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.(1) Bu tavan dahilinde alınabilecek ilave ücret oranları Kurumca belirlenir.

Bakanlar Kurulu tavan miktarı belirlemeye yetkili olup, 2016 yılı itibariyle azami sınır belirlenen bedellerin 2 katıdır. İşbu kanun yanında sürekli değişen tebliğlerle her işlem bedeli belirlenmektedir. Sürekli değişkenlik göstermesi hastaların bilinçlenmesini engellese de, SGK kolaylık sağlayarak internet sitesinde ilave ücret hesaplama şeklinde bölüm geliştirmiş ve hastane, muayene olunan bölüm ve yapılan işlemlere göre alınabilecek en fazla ücreti hesaplamaktadır.

Sağlık Uygulama Tebliği de ilave ücreti bu hükümde düzenlemiştir.

SUT- 1.9.1 - İlave ücret alınması

 (1) İlave ücret alınması uygulamasında;

a)Kurumla sözleşmeli; vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşlarınca; Kurumca belirlenen oranı geçmemek kaydıyla kişilerden ilave ücret alınabilir.

İlave ücret ile muayene katılım payı karıştırılmamalıdır. Katılım payı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından ödenecek tutar olarak tanımlanmaktadır. Ayakta Tedavide Hekim ve Diş Hekimi Muayenesi Katılım Payı uygulamasına ilişkin usul ve esaslar SUT’un 3.2.1 numaralı maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre katılım payı uygulanacak sağlık hizmetleri aşağıda belirtilmiştir.

a) Sağlık Bakanlığı tarafından sözleşme imzalanmış, görevlendirilmiş ve yetkilendirilmiş aile hekimleri hariç olmak üzere ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı,

b) Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar,

c) Vücut dışı protez ve ortezler,

d) Yardımcı üreme yöntemi tedavileri

Ayakta Tedavide Hekim ve Diş Hekimi Muayenesi Katılım Payı

Birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesinden katılım payı alınmayacaktır.

İkinci ve üçüncü basamak resmi sağlık hizmeti sunucularında 5 (beş) TL öngörülen katılım payı; kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için gelir ve aylıklarından, diğer kişiler için eczanelerce kişilerden, tahsil edilir.

Özel sağlık kurumlarında 12 (oniki) TL tutarlarında öngörülen katılım payı; kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için gelir ve aylıklarından, diğer kişiler için sağlık hizmeti sunucularınca kişilerden, diğer kişiler için “Yeşil alan muayenesi” sonucunda oluşan katılım payı eczanelerce kişilerden, tahsil edilir.

Sağlık hizmeti sunucularında yapılan muayene sonucunda oluşan ve eczanelerce kişilerden tahsil edileceği belirtilen ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payları kişilerin reçete ile ilk eczaneye müracaatında kişilerden tahsil edilir.

Birinci basamak sağlık kuruluşları muayeneleri, Kurumca belirlenen kronik hastalıklar ve acil haller hariç olmak üzere 10 gün içerisinde aynı branşta farklı sağlık hizmet sunucusuna yapılan başvurularda bu maddede belirtilen ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı tutarları 5 (Beş) TL artırılarak tahsil edilir. Artırılan 5 TL’ lik tutar; Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için gelir ve aylıklarından, diğer kişiler için ise eczanelerce kişilerden tahsil edilir.

Tüm bunlara göre, kafa karıştırmamak gerekirse, özel hastaneye gidildiğinde Sgk katılım payı adı altında hastalardan 12-TL ücret alınmaktadır ve bu yasaldır. İlave ücret konusunda ise öncelikle Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’a göre hastaneler 100-TL üzerindeki işlemler için ayrıntılı olarak fatura vermek zorundadır. Ancak özel hastaneler fatura verse de, faturaların içeriğini muayene hizmetleri, otelcilik hizmetleri ve işletme gideri, diğer sağlık hizmetleri ve laboratuar gibi ayrıntısız şekilde düzenlemektedir. Yine de fazla alındığını düşündüğünüz tüm işlemlerde fatura isteyiniz ve peşin yerine kartla ödemeniz ispat açısından daha faydalı olacaktır.

İşbu faturalara göre, tebliğ ve SGK’nın uygulamasından tüm işlemlerin alınabileceği en fazla ücret belirlenerek, sizden tahsil edilen miktardan çıkartarak geriye kalan bakiyenin iadesini talep edebilirsiniz.

Örneğin; Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) 1.9.4- Otelcilik hizmetlerinde ilave ücret uygulaması hükmünü düzenlemektedir.

1.9.4 - Otelcilik hizmetlerinde ilave ücret uygulaması

  1. Sözleşmeli/protokollü sağlık kurumları, asgari banyo, TV ve telefon bulunan; 2 yataklı odalarda sundukları otelcilik hizmetleri için SUT eki EK-2/B Listesinde 510.010 kod ile yer alan “Standart yatak tarifesi”  işlem bedelinin 1,5 katını, tek yataklı odalarda ise 3 katını geçmemek üzere kişilerden ilave ücret alabilir. Günübirlik tedavi kapsamındaki işlemler sırasında verilen otelcilik hizmeti için ise en fazla SUT eki EK-2/B Listesinde yer alan “Gündüz yatak tarifesi” işlem bedelinin 3 katına kadar ilave ücret alınabilir.

Günübirlik tedavi kapsamındaki işlemler sırasında verilen otelcilik hizmeti için ise en fazla SUT Ek-2/B Listesinde yer alan “Gündüz yatak tarifesi” işlem bedelinin 3 katına kadar ilave ücret alınabilir. SUT Ek-2/B listesi 8 sıra numaralı ve 510.120 numaralı koda göre 24 saatten kısa süren yatarak tedaviler için yemek hizmetleri dahil olmak üzere işlem puanı 10,12’dir.

İşlem puanının bedele çevrilmesi hususunda SUT 2.2 şu şekilde bir hüküm koymuştur;

2.2 - Finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemleri ve ödeme kuralları

(16) Kurumca finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri için Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen Kurumca ödenecek bedeller SUT ve eki listelerde yer almaktadır. Ancak Komisyonca SUT eki EK-2/B, EK-2/C ve EK-2/Ç listelerinde yer alan işlemler için ödemeye esas puanlar ile katsayı (0,593) belirlenmiş olup işlem bedeli ilgili puan ile katsayının çarpımı sonucu bulunacak tutardır.

Bu hükme göre hesaplama yapılacak olursa, gündüz yarım saatlik yatak hizmeti sağlanmış olduğundan işlem puanı 10,12 olmakla birlikte;

10,12 x 0,593 = 6,0016

6,0016 x 3 = 18,00348-TL

Bu miktar, azami sınır olmakla birlikte tarafınızdan tahsil edilen otelcilik hizmet bedelinin üzerinde ise hukuka aykırı olup, iadesi istenebilir.

İlave ücretin fazla alındığını düşündüğünüz zaman, öncelikle hastaneye ihtarname yada iadeli taahhütlü mektup yoluyla fazla alınan ücretlerin iadesini isteyiniz. Hastane olumsuz yanıt verdiği takdirde tüketici hakem heyetlerine yada tüketici mahkemesine dilekçe ile başvurabilirsiniz.

İlave ücret alınamayacak sağlık hizmetleri de şu şekildedir;

a)Yoğun bakım hizmetleri,

b)Yanık tedavisi hizmetleri,

c) Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),

ç)Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri,

d)Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri,

e)Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri,

f)Hemodiyaliz tedavileri,

ğ) Kardiyovasküler cerrahi işlemleri. (İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç)

h) SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki 618200-P618200 kodlu "Koklear implant yerleştirilmesi" işlemi.                                       

İlave ücret alınmayacak kişiler ise; Otelcilik hizmetleri ve istisnai sağlık hizmetleri hariç olmak üzere aşağıda belirtilen kişiler ile a, b ve c bentlerinde sayılan kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişilerden ilave ücret alınamaz.

a)1005 sayılı Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler,

b)2330 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

c)Harp malûllüğü aylığı alanlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamında aylık alanlar,

ç) Tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar; 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde sayılan olaylara maruz kalmaları nedeniyle yaralananlar.

İşbu belirtilen sağlık hizmetlerinden faydalanmışsanız yahut yukarıda sayılı sınıfa tabi olan kişilerdenseniz ilave ücret talep edilmemesi gerekmektedir. İlave ücret talebi halinde ise, ödenen miktarın tamamı iade istenebilecektir.

Ayrıca tüm bu haksız ve hukuka aykırı uygulamaları durdurmak adına, hastaneleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na şikayet ederek, hastanelerin denetlenmesini sağlayarak para cezasına mahkum olmalarını sağlayabilirsiniz. Ancak SGK’na yapılan şikayet tarafınızdan tahsil edinen miktarların iadesini sağlamamaktadır.

Tüm bu süreçte uzman bir avukattan yardım almanız işlerinizi kolaylaştıracak ve hızlandıracaktır.

Av. İrem GÜRBÜZ EREL

 
Copyright ©2016 ERER Hukuk Danışmanlık ve Arabuluculuk, Tüm hakları saklıdır. Web Tasarım - Elitnet Yazılım